این روز ها ساز وکار بتن پیش ساخته در جوامع مختلف با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین با استفاده از دستگاهها و تجهیزات پیشرفته و نیروی کارآمد و با تجربه در انبوه سازی مسکن و ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن پیش ساخته در سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ در اروپا و سپس در نقاط دیگر جهان گسترش یافت. در این سیستم قطعات بتنی بر اساس نقشه‌ها و قطعات موردنظر به صورت پیش ساخته از کارخانه سازنده به کارگاه حمل می‌گردد. قطعات بتن پیش ساخته به‌طور کلی در سه دسته قطعات سقف و دیوار و قطعات متفرقه تولید میشوند.
بتن پیش ساخته چیست ؟
مفهوم اساسی بتن پیش ساخته اولین بار در ایالات متحده در سال ۱۸۸۶ مورد توجه قرار گرفت. سپس در سال۱۹۳۰ یک مهندس فرانسوی نشان داد که اگر فولاد با مقاومت بالا برای پیش تنیده کردن بتن استفاده شود بتن پیش ساخته موفق خواهد بود . این حرکت باعث شد بتن افت تنشی حدود ۲۰۰۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع که در اثر انقباض بتن حاصل میشود را تحمل کند .اولین تجربه ی بتن پیش ساخته در ایران به حدود ۵۰ سال پیش بر می گردد. بتن پیش ساخته یک محصول ساختمانی تولید شده توسط ریخته گری بتن در یک قالب و یا فرم قابل استفاده مجدد است که سپس در یک محیط کنترل شده، به محل ساختمان حمل شده و در محل قرار گذاشته می شود. در مقابل ، بتن استاندارد در اشکال خاص محل کار ریخته شده و در محل کار درمان می شود. سنگ های پیش ساخته بدلیل استفاده از سنگ دانه های ریز در مخلوط با بتن پیش ساخته متفاوت هستند، بنابراین محصول نهایی، ظاهری نزدیک به سنگ ها و صخره های طبیعی دارند.
مزیت های بتن پیش ساخته
مزیت زمان بتن پیش ساخته
علاوه بر عامل اقتصادی در مورد مدت زمان پروژه به گونه ای است که نمی توان سال ها مانع رفت و آمد شد و فقط مدت محدودی برای انجام و اجرای سازه وقت داریم و از این نظر بتن پیش ساخته برای ما بسیار اقتصادی تر و همچنین مقرون به صرفه تر است .
مزیت عدم امکان اجرا در محل بتن پیش ساخته
گاها در برخی از پروژه ها همانند پل ها نمی توان قطعات بتن پیش ساخته را در محل نهایی کارگاه اجرا نمود و از این رو بتن پیش ساخته به ما این امکان را میدهد تا در محل خط تولید بتن پیش ساخته ، آن را ساخته و به محل نهایی انتقال دهیم.
مزیت عدم نیاز به وجود نیروی متخصص در محل اجرای بتن پیش ساخته
در چنین مواردی ترجیح داده می شد که اجرای قطعات بتن پیش ساخته در کارخانه انجام شود .
انواع قطعات بتن پیش ساخته
قطعات دیوارهای پیش ساخته بتنی و مشبک ماندگار
انواع قطعات اصلی سازه شامل: دیوار های larg panel تک جداره و دوجداره عايق دار و ساده باربر ، فیسینگ و نما و همچنین ماندگار قلزی مشبک دیواری
قطعات پیش دال و دال بتنی پیش ساخته
انواع قطعات اصلی سازه شامل: پیش دال ، کوبیاکس ، دال کامل و دال کف
قطعات پیش ساخته بتنی سفارشی
انواع قطعات شامل: انواع باکس ، نیوجرسی بریر ، منهول ، سنگ دال و...
قطعات پیش ساخته دیوار محوطه
انواع قطعات یک رو ، دو رو و نقش دار شامل: پنل دیواری ، ستون و پی
تولیدات قطعات استاندارد بتن پیش ساخته
در اوایل صنعت بتن پیش ساخته به دلیل وجود نداشتن یک استاندارد ثابت بتن پیش ساخته به صورت مختلف و اشکال هندسی متفاوتی ساخته می شد و به صورت تجربی شکل های پیش ساخته ها استاندارد شدند مثلا برای پلها تیرهای تی شکل و قوطی شکل مناسب ترین تولیدات بودند برخی از قطعات کف و سقف که در گذشته استفاده می شدند عبارت بودند از : تیر های با مقطع تی شکلی مضاعف ، تی های تک ، ناودانی ها ، دال های تخت تو پر وانواع دیگری از این شکلها میباشد.
بعد از چندین سال ثابت که تی های مضاعف برای دهانه های ۱۰ تا ۲۰ متر بسیار اقتصادی هستند و در تمام فعالیتهای صنعتی به صورت استاندارد در آمدند . تی های مضاعف با عرض ۲۴۰سانتی متر رواج دارند اما با عرضهای ۲۷۰،۳۰۰،۳۶۰ نیز ساخته میشوند ارتفاع این مقاطع۳۰ تا۱۰۰سانتی متر تغییر می کند رایج ترین تی ها عرض ۲۴۰ وارتفاع ۶۰سانتی متر میباشد .
در ابتدا دال های تو خالی به ضخامتهای ۱۰،۱۵،۲۰ ساخته می شوند اما امروزه معمولا به ضخامت ۲۰ سانتی متر و گاهی به ضخامت ۲۵و۳۰ سانتی متر ساخته میشوند دالها اکثرا با نام ماشین تولید شونده ی آنها شناخته می شوند.
اجرا ساختمان های بتنی پیش ساخته
سیستم پیش ساخته بتنی به یکی از دو روش زیر اجرا میشود :
اجرای ساختمان به روش خطی (تیر و ستون)
در روش خطی اجرا اجزای تشکیل دهنده سازه در این روش شامل شناژ ، پی، سقف، تیر و ستون می باشد .این قطعات به صورت پیش ساخته بوده و اتصالت این نوع قطعات از نوع تر می باشد . اتصالات قطعات به وسیله اجرای بتن در فاصله بین دو نقطه و با استفاده از میلگرد های از قبل پیش بینی شده در لبه قطعات و میلگرد های اتصال دهنده ای که قبل از بتن ریزی اتصال نصب می شود ، صورت می گیرد.
اجرای ساختمان به روش دیواری
در این روش اجزای تشکیل دهنده سازه ساختمان، شامل پی نواری، پانل‌های .یوار و سقف به صورت پیش ساخته هستند. اتصالات این روش از نوع پیچ و مهره و در برخی موارد اتصال تر میباشد. کلیه باز شوهای در و پنجره و هر نوع داکت تاسیساتی و حتی محل کلید و پریز و لوله‌های برق از قبل پیش بینی شده و در کارخانه اجرا می‌گردد.
اجزای تشکیل دهنده سازه در این روش اجرا شامل پی نواری ، پانل های دیوار و سقف به صورت پیش ساخته هستند علاوه براستفاده از اتصال تر در این نوع روش اجرا از پیچ و مهره نیز هم استفاده می شود . در این روش اجرا کلیه بازشو های در و پنجره و هر نوع داکت تاسیساتی و تاسیسات برقی همچون پریز ها ، لوله های برق و محل کلید ها در کارخانه تولید می شود.
به صورت کلی از نظر اجرایی، مراحل اصلی ساختمان های پیش ساخته بتنی عبارتند از :
تولید بتن پیش ساخته
تولید قطعات بتن پیش ساخته شامل مراحل آماده‌سازی قالب، فولادگذاری، بتن ریزی و عمل آوری است. عملیات پیش تنیدگی نیز در صورت لزوم انجام می‌گیرد. عملیات پیش تنیدگی باعت کاهش ارتفاع تیرها می‌گردد. یکی از محاسن این سیستم امکان کنترل کیفی بهتر مراحل مختلف اجرا قبل از بتن ریزی است. به طورکلی روش‌های مختلف تولید این قطعات عبارتند از: تولید قطعات بصورت درجا و تکی تولید قطعات بصورت درجا و چندتایی تولید قطعات با استفاده از جابه جایی شاسی یا پالت جابه جایی با نقاله تولید خطی
حمل به محل مصرف پروژه
نصب بتن پیش ساخته
بتن ريزي در كارخانه (پيش ساخته) یکی از روش های نوین ساختمان سازی می باشد. با توجه به ترویج استفاده از قطعات پیش ساخته در سازه های بتنی قصد داریم فرایندهای آماده سازی بتن پیش ساخته را به صورت مختصر و همراه با تصویر شرح دهیم .
مزایای بتن پیش ساخته
مقاومت در برابر ضربه و حریق
انتخاب های هنری و زیبایی شناختی نامحدود
بازدهی حرارتی خوب و مناسب در برابر تغییرات آب و هوا
کوتاه شدن زمان ساخت
کاهش مصرف چوب در قالب بند
آشنایی با انواع دیوار پیش ساخته
دیوار پیش ساخته از مجموعه سازه های پیش ساخته است که به منظور تسریع و سهولت در ساخت بناها به کار برده می شود. قطعات مختلف این سازه ها از جمله دیوارهای پیش ساخته به صورت جداگانه تولید و به مکان مورد نظر منتقل می شوند. سازه های پیش ساخته معمولا به صورت انبوه ساخته می شوند تا هزینه های تولید کمتر شود و محصول نهایی قیمتی پایین تر داشته باشد. استفاده از دیوار پیش ساخته به شدت از وزن نهایی ساختمان می کاهد و همین موضوع یکی از دلایل استفاده از دیوار پیش ساخته است.
تاریخچه سازه های پیش ساخته
قدمت سازه های پیش ساخته به دوره روم باستان باز می گردد. در این دوره رومی ها مواد بتن مانند را داخل قالب هایی می ریختند و آماده می کردند. سپس آنها را به مکان مورد نظر خود حمل می نمودند. در دوره مدرن ساختمان های پیش ساخته لیورپول انگلستان در سال ۱۹۰۵ پیشگام بودند. در آمریکا نیز بتن های پیش ساخته کم کم جای خود را در صنایع و پروژه های عمرانی و سپس ساختمان سازی، پیدا کرد. دیوار پیش ساخته به شکل امروزی حدودا ۳ دهه پیش در ایالات متحده برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت.
ویژگی های سازه های پیش ساخته
صرفه جویی در استفاده از نیروی انسانی
استفاده از ماشین آلات و ابزارهای خودکار در ساخت
قطعات قابل تعویض
در مقایسه با بتن ریزی، بتن های پیش ساخته کمتر تحت تاثیر آب و هوا قرار می گیرند.
با انجام کنترل کیفیت، محصول نهایی آزمایش و تایید می شود و سپس مورد استفاده قرار می گیرد.
قابلیت انتقال
سبک و ساده
سازگاری با محیط زیست
انواع دیوار پیش ساخته
دیوار پیش ساخته گچی
دیوار پیش ساخته گچی از مخلوط آب و گچ ساخته می شود و می توان در ساخت آن از الیاف سبک غیر زیان آور نیز استفاده کرد. دانه های گچ استفاده شده در دیوار پیش ساخته گچی از گچ معمولی ریز تر است. پنل های گچی به صورت کام و زبانه ای کنار یکدیگر قرار می گیرند و توسط ملات مخصوصی که ماده اصلی آن گچ است به هم متصل می شوند تا سطحی صاف و یکدست ایجاد کند. دیوار پیش ساخته گچی معمولا به رنگ سفید تولید می شود اما برای تشخیص کاربرد، با رعایت قوانین می توان آنها را رنگی تولید کرد. از این دیواها معمولا به عنوان دیوارهای غیر باربر به منظور جداسازی بصری فضا استفاده می شود.
دیوار پیش ساخته گچی نیز در انواع توپر، سوراخ دار، ضد آب و مسلح ساخته می شود. پنل های گچی سوراخ دار به دلیل کاهش وزن ساختمان سوراخ می شوند. از پنل های ضدآب برای فضاهایی مانند سرویس بهداشتی و آشپزخانه استفاده می شود. در ساخت پنل های گچی مسلح از پشم شیشه و پلی یورتان نیز استفاده می شود تا مقاومت آن بالاتر رود. ضخامت دیوار پیش ساخته گچی حداقل ۵۰ و حداکثر ۱۵۰ میلی متر است. طول هر پنل حداکثر می تواند ۱۰۰۰ میلی متر باشد و ارتفاع هر قسمتی با توجه به طول آن سنجیده می شود. مساحت هر بلوک باید حداقل ۰٫۱ متر مربع باشد.
دیوار پیش ساخته بتنی
در ساخت دیوار پیش ساخته بتنی از سیمان، سنگدانه، افزودنی، آب و میلگرد استفاده می شود. هر کدام از این مواد تشکیل دهنده باید مشخصاتی طبق قوانین خاص تدوین شده داشته باشند. دیوارهای پیش ساخته بتنی دو طرف نما هستند و هزینه ها را برای اجرای نما کاهش می دهند. نصب آسان و ارزان قیمتی دارند. در سطوح شیب دار و هموار از آنها می توان استفاده کرد. هزینه های زیادی صرف تعمیر و نگهداری آنها نخواهد شد. ابعاد و اندازه های این دیوارها با توجه به نیاز پروژه می تواند متغیر باشد تا جایی که شما می توانید از پنل هایی با ۷ متر ارتفاع و ۶ متر طول استفاده نمایید.
دیوار پیش ساخته کناف
از دیوار پیش ساخته کناف برای تقسیم بندی فضاهای داخلی استفاده می شود. پنل های پیش ساخته کناف را می توان به دو روش با سیستم سازه ای و بدون سیستم سازه ای اجرا نمود. ساختار پنل های بدون سازه روی قاب های فولادی سبک به شکل U یا C خواهد بود. سپس روی این قالب ها پنل های گچی سبک پیچ می شوند و درز بین آنها با ملاتی از کناف پوشانده می شود، تا در نهایت دیواری صاف و یکدست داشته باشیم. پس از این مراحل دیوار سبک ما آماده استفاده کردن، کاشی شدن و یا هر مورد دیگری است.
علاوه بر این، دیوار پیش ساخته کنافی را می توان به عنوان عایق حرارتی و صوتی نیز استفاده کرد. فضای خالی بین دیوارها را می توان به وسیله انواع عایق ها پوشاند. پنل های کنافی بدون سازه بسیار سبک هستند و نصب آنها بسیار راحت است. علاوه بر این بلافاصله بعد از نصب کردن می توان آنها را رنگ زد و همچنین می توان با فاصله از دیوار زمینه اجرا کرد تا تاسیسات الکتریکی و مکانیکی از این فاصله عبور داده شوند. از مزایای دیوارهای پیش ساخته کناف می توان به سرعت و راحتی فراوان در نصب، قابلیت ترمیم، افزایش میزان مساحت مفید خانه، اجرا در سطوح بالا با کمترین میزان مواد مصرفی، دوستدار طبیعت، اشاره کرد.
دیوار تری دی پنل
این دیوارها شامل شبکه ای فلزی و فوم پلی استایرن هستند. یونولیت یا همان پلی استایرن به کار رفته در پنل ها ضد آب می باشد و جای رشد برای قارچ ها نخواهد بود. ابعاد تری دی پنل ها معمولا عرض های مضرب ۳۰ مانند ۳۰ و ۶۰ و ۹۰ و ارتفاع های ۲۷۰ و ۳۰۰ و ضخامت ۶ و ۱۰ سانتی متر است.
شبکه فلزی ساخته شده از جنس فولاد A1 و دارای تار و پود است. ابعاد خانه های ساخته شده بین تار و پود ۸۰ در ۸۰ میلی متر است. در مناطق مرطوب باید از فولاد گالوانیزه استفاده نمود. این شبکه توسط خاموت هایی به نام خاموت های برشی به یکدیگر متصل می شوند. بعد از قرار گرفتن پنل های تری دی در جای خود باید آنها را به وسیله آرماتورها به فونداسیون متصل نماییم. در سازه های بتنی معمولا میلگردها به صورت شناژ از بتن کف بیرون گذاشته می شوند.
در انتها پوششی بتنی روی پنل ها اجرا می شود. این پوشش بتنی که شاتکریت نامیده می شود می تواند به دو روش خشک و تر اجرا گردد. در روش خشک هوا و آب پس از پاشیده شدن سیمان و سنگدانه روی سطح مخلوط می شوند. در روش تر ملات بتن در مخزن دستگاه پخش کننده ساخته شده است و سپس روی سطح پاشیده می شود.
.png)
